Pensioen opbouwen ondernemer

Dirk-Jan Plate CPC - 16-3-2022

Pensioen opbouwen ondernemer

Zoals eerder in een blog op deze website geschreven zijn er voldoende mogelijkheden voor de ondernemer om voor de oude dag te sparen. Met een ondernemer bedoel ik een zelfstandig ondernemer zonder personeel (pensioen opbouwen zzp), een zelfstandig ondernemer met personeel of een directeur grootaandeelhouder.

Mogelijkheden te over maar wordt er wel genoeg gespaard? 

Genoeg wordt sneller realiteit als een ondernemer om zijn doel te behalen zoveel mogelijk flexibiliteit krijgt. De huidige middelen die kunnen leiden tot een goede oude dag blinken helaas niet uit in (administratieve) eenvoud en/of flexibiliteit.  

Bij een lijfrente lonken vooral de belastingvoordelen. Een lijfrente is echter administratief bewerkelijk en weinig flexibel. Uit een analyse van de Rekenkamer blijkt dat een lijfrente steeds minder als opbouwvorm wordt gekozen. Minder dan 10% van de ondernemers maakt er gebruik van. Wil overigens niet zeggen dat een lijfrente voor sommige ondernemers (deels) interessant kan zijn. Combinaties van de beschilbare middelen leiden vaak tot een optimaal resultaat. Daarvoor is er eerst een plan van aanpak nodig, een pensioenplan. Ook te lezen in mijn artikel op deze blog (Ondernemer en pensioen).  

Werknemers bouwen in de eerste pijler (AOW) en tweede pijler (werknemerspensioen) veel meer op echter dat verschil wordt verkleind door zelfstandigen die door te beleggen en te sparen zelf pensioen opbouwen. Als alternatief. Dat is niet voor niets. In tijden van nood kunnen zij dit kapitaal gebruiken om niet bij een bank aan te hoeven kloppen of erger bij familie en vrienden. 

Flexibiliteit

Begrijp me niet verkeerd, een lijfrente kan interessant zijn. Voor later. Echter pensioen en lijfrente kunnen in nood niet worden gebruikt om tegenvallers op te vangen, een spaar- en beleggersrekening wel. Alleen in nood, want het doel blijft natuurlijk een aanvulling op de AOW-uitkering en eerder opgebouwde pensioenpotjes. De laatste jaren is er regelmatig sprake van een onvoorzienbare situatie die het hopelijk tijdelijk interen op het vermogen rechtvaardigen. Zeker als de ondernemer daardoor de tijd krijgt zich voor te bereiden op de nieuwe toekomst. Als die al te voorspellen is. 

In het onlangs door het Financieel Dagblad gepubliceerde artikel ‘Gedupeerde ondernemers eten hun pensioen en spaargeld op’ staan verhalen van ondernemers die na het volledig aanwenden van het bedrijfsvermogen interen op hun geld bedoeld voor de oude dag. Als er geen sprake is van een structureel probleem kan dat verstandig zijn.  
Daarom is pensioen opbouwen op een zo flexibel mogelijke manier absoluut noodzakelijk voor een ondernemer.

Flexibiliteit kent (nu nog) een prijs

Schematich toegelicht, in Nederland passen we het E.E.T - systeem toe. Bij pensioen en lijfrente werkt het als volgt:

1. de belastingheffing en afdracht premie volksverzekeringen worden uitgesteld (Exempt). Ook wel de omkeerregel genoemd, waar lijfrente- en pensioenproducten gebruik van maken;
   
2. tijdens de opbouwperiode hoeft er over het vermogen geen belasting worden betaald (Exempt). Dat zou ik graag ook willen zien voor het (BOX 3) vermogen voor later; en
   
3. de uitkeringen zijn pas belast op pensioendatum (Taxed).
   

Bij geld op de spaar en/of beleggingsrekening (vermogen) geldt het bovenstaande schema omgekeerd. Er wordt direct inkomstenbelasting betaald (geen uitstel) en gedurende de periode dat de spaarder zijn eigen vernogen beheert (lees: zolang hij of zij leeft) moet er vermogensrendementsheffing worden betaald. Er geldt een kleine vrijstelling van € 50.650 (2022). Het meerdere vermogen wordt belast. Dit in tegenstelling tot pensioen en lijfrente. Pensioen- en lijfrentekapitaal zijn namelijk wel vrijgesteld van vermogensbelasting.    
Geloof me dat er voor een goed verzorgde oude dag veel meer vermogen nodig is dan de huidige vrijstelling in Box 3. Het vermogen moet de vroegere ondernemer immers levenslang van inkomen voorzien. 

Oudedagsvrijstelling

Zou het niet beter zijn als deze vrijstelling voor ondernemers die hun spaargeld voor dit doel gebruiken wordt verhoogd? Ze betalen dan minder vermogensbelasting. In het verleden was deze vrijstelling er. Toen hadden we een oudedagsvrijstelling. Een gedeelte van het vermogen was vrijgesteld voor belastingplichtigen die geen of onvoldoende pensioenopbouw hadden.    
Eerder schreef ik over een rechtszaak waarbij werd bevestigd dat spaargeld tijdens de opbouwperiode wel wordt belast en pensioen en lijfrente niet. De kantonrechter lichtte toe dat het doel misschien wel hetzelfde is echter de voorwaarden verschillen. Een pensioen en een lijfrente kunnen niet (althans zonder boete) worden afgekocht, kennen een maximale premie-inleg enz.     
Klopt er zijn verschillen. Daar is wat voor te zeggen. De omkeerregel (1e bullet in het bovenstaande schema) die ervoor zorgt dat de belastingheffing wordt uitgesteld als er wordt gekozen voor een lijfrente of een pensioen is logisch. Echter dat ondernemers die zelf pensioen opbouwen over het vermogen gedurende hun hele leven vermogensbelasting moeten betalen in tegenstelling tot een reguliere lijfrente en pensioen wringt. Temeer er een goede reden is dat zij zoveel mogelijk vrij beschikbare buffers willen en moeten aanhouden voor zaken die niet te plannen zijn. Dan hoeven ze niet bij de overheid aan te kloppen omdat al het geld in een lijfrente of pensioen zit.

Als we zelfredzaamheid willen stimuleren moeten we daar ook daadwerkelijk naar handelen. Pensioen opbouwen zzp, zelfstandige met personeel en directeur grootaandeelhouder moet flexibeler!   
Meer lezen over pensioenoplossingen? Klik dan bijvoorbeeld op het artikel 'Pensioenoplossingen ZZP'ers'. 
 
Voor de goede orde: De informatie in deze blog gaat uit van de actuele regelgeving. Tevens is de informatie algemeen en niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Speelt bij u een soortgelijke kwestie controleer dan de regelgeving van dat moment of laat u bijstaan door een (juridisch) adviseur.