Onterving- Wat zijn de gevolgen ?

Paul van Marrewijk - 17-7-2024

Zelfs als je een kind onterft, behoudt het nog steeds recht op een deel van het vermogen na jouw overlijden.

Je kunt in een testament vastleggen wat er met jouw bezittingen gaat gebeuren na jouw overlijden. Kinderen onterven kan, maar er blijven rechten bestaan.

Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom ouders hun kinderen onterven. Theoretisch is het onterven mogelijk, maar de onterfde zoon of dochter kan na overlijden van de ouders toch aanspraak maken op de legitieme portie. Negen op de tien onterfde kinderen blijkt dit ook te doen. Wat zijn de regels en hoe kun je het erfdeel van een van de kinderen verkleinen?

Wat houdt de legitieme portie in?

De legitieme portie wordt ook wel het kindsdeel genoemd. Dit is een deel van de nalatenschap van de ouders waar de kinderen van de overledene in ieder geval recht op hebben.

Voorbeeld: de nalatenschap bedraagt € 120.000,- en er zijn vier erfgenamen. Ieder van de erfgenamen heeft recht op € 30.000,-. De legitieme portie voor het onterfde kind is € 15.000,-, namelijk een achtste deel van de nalatenschap.

Daar blijft het echter niet altijd bij: de legitieme portie kan veel hoger uitvallen. De legitieme portie kán namelijk ook bestaan uit een deel van de nalatenschap van alle giften en schenkingen die de erflater voor zijn of haar dood heeft gedaan. Deze regels zijn best wel complex. Het is dan ook verstandig voor ouders om de gevolgen van een eventuele (gedeeltelijke) onterving goed te bespreken met de notaris voor een keuze te maken tussen een onterving of een andere oplossing in het testament.

Voorwaarden en beperkingen van het kindsdeel.

Onterfde kinderen hebben vijf jaar de tijd om het kindsdeel op te eisen. Daarna vervalt het recht. Onterfde kinderen kunnen alleen de legitieme portie opeisen. Ze kunnen geen bezittingen claimen. Ze hebben alleen recht op een financiële vergoeding van de legitieme portie. Ze kunnen dus geen spullen uit de inboedel opeisen. Een onterfd kind wordt geen erfgenaam genoemd, maar een legataris. Hij of zij heeft ook geen inspraak bij het verdelen van de erfenis.

Een onterving hoeft niet bekend te zijn bij de onterfde kinderen.

In een testament kun je laten regelen dat een kind alleen recht heeft op de legitieme portie. Dit hoeft vooraf niet aangekondigd te worden. Kinderen hebben geen recht op inzake in het testament van de ouders zolang de ouders nog leven.

Kinderen kunnen ook afstand doen van de erfenis.

Afstand doen van de erfenis is ook een mogelijkheid. Dat kan verstandig zijn als er hoofdzakelijk schulden uit een nalatenschap worden verwacht. Maar er kan ook een emotionele reden achter zitten. De band met de ouder is bijvoorbeeld niet goed. Na het overlijden kunnen kinderen de nalatenschap verwerpen. Dat gebeurt via de rechtbank. De verwerper legt in de rechtbank een schriftelijke verklaring af. Het kan ook via de notaris.

Verwachten de erfgenamen meer schulden dan bezittingen uit een nalatenschap? Ze kunnen de erfenis ook beneficiair aanvaarden. Dat wil zeggen dat de nabestaanden de erfenis alleen aanvaarden als de waarde van de bezittingen de schulden overtreft.