Kan ik in de woning blijven bij relatiebreuk?

Marcel van Wees - 20-1-2023

Dit is een vraag die regelmatig door relaties worden gesteld. De wens dat één van beide in de woning kan blijven wonen bij (echt)scheiding geldt in veel situaties. Zeker als er thuiswonende kinderen zijn. Daarnaast speelt deze vraag ook bij aankoop van een nieuwe woning. Want vooraf wil je de gevolgen voor dit risico van mogelijke relatiebreuk zo goed mogelijk in kaart brengen. Dit is niet eenvoudig, omdat er veel kan veranderen naarmate de tijd verstrekt. Denk bijvoorbeeld aan:

• verandering van de inkomens;
  
• verandering in waarde van de woning;
  
• veranderende hypotheekrente;
  
• verandering van de leennormen en acceptatiecriteria.
  

Op bovenstaande vraag is daarom het antwoord niet zondermeer een ja of nee. Sterker nog, wat een jaar geleden nog mogelijk leek te zijn, kan inmiddels een heel andere uitkomst geven. Naarmate een scheiding langer duurt, is het dus mogelijk dat woningbehoud financieel anders uitpakt. Een erkend financieel adviseur kan hierin de juiste begeleiding geven, zodat de kans op woningbehoud wordt vergroot.

Creëer een financieel bestendige situatie
Recent heeft de AFM een nadere uitleg gegeven over de toepassing van de NHG beheercriteria bij ontslag hoofdelijke aansprakelijkheid. De beheercriteria zijn ruimere leennormen om woningbehoud te bevorderen. Bij de wens van woningbehoud benadrukt de AFM, dat er sprake moet zijn van een bestendige financiële situatie voor de klant. De NHG beheercriteria zorgen voor een ruimere leennorm dan de standaard acceptatiecriteria. In feite zijn de beheercriteria een vorm van maatwerk, waardoor de gekozen oplossing goed moet worden onderbouwd.

Ontslag hoofdelijke aansprakelijkheid is geen vanzelfsprekendheid
Een erkend financieel adviseur kent de actuele leennormen en houdt rekening dat de woonlasten betaalbaar blijven. Naast een objectieve beoordeling of de lening op het moment van toetsing passend is, wordt er ook gekeken of de woonlasten op de langere termijn betaalbaar blijven. Bij een variabele rente of een korte rentevaste periode zijn de toekomstige woonlasten onzeker. Dit geldt ook bij een tijdelijk arbeidscontract zonder intentieverklaring. In deze situatie is extra motivering vereist. Dan wel op zoek naar een passende oplossing. De combinatie van gestegen waarde van de woningen (verdeling overwaarde) en een stijgende hypotheekrente (toenemende lasten), zorgt ervoor dat het geen vanzelfsprekendheid is dat de bank akkoord gaat met een ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid.

In de situatie van relatiebreuk geldt
• Betrek de financieel adviseur zo snel mogelijk. Deze kan op basis van de wensen een indicatie van de haalbaarheid geven.
• Werk met elkaar samen. Onderling en met de notaris en financieel adviseur. Met een grotere kans op een resultaat met een passende oplossing voor alle partijen.
• Overleg wat de financiële gevolgen zijn van bepalingen in het echtscheidingsconvenant en/of de akte van verdeling.

Meer info over de NHG beheercriteria lees je op de site van de NHG