Financiële planning, luxe of bittere noodzaak?

Iris Brik FFP CFP - 13-12-2016

De laatste tijd is financiële planning weer een hot item. Met dank aan het belastingplan en de huidige ontwikkelingen (zoals een lage spaarrente, die vanaf 2017 nog zwaarder zal worden belast, maar ook de nijpende tekorten bij pensioenfondsen) waardoor mensen onzeker zijn over hun financiële toekomst. In mijn praktijk nemen de verzoeken om financiële planning dan ook hand over hand toe.

Als je de ervaringsdeskundigen zou moeten geloven, zou het allemaal weggegooid geld zijn. Te duur, een financieel plan komt nooit uit en als je maar tijdig bezuinigt en lang genoeg spaart komt het vanzelf goed. Wat ik mij dan altijd afvraag is hoeveel klanten deze ervaringsdeskundigen zelf hebben geadviseerd. Vaak blijkt dan dat ze zich hoofdzakelijk zelf adviseren en op basis daarvan menen ongenuanceerde conclusies te mogen trekken voor iedereen. De ervaringsdeskundige gaat ervan uit dat iedere klant op dezelfde manier als hem of haar in elkaar steekt en dus hetzelfde is. Was het maar zo simpel! Zoveel mensen, zoveel wensen. 

Wat financiële planning nu juist zo belangrijk maakt, is dat je inzicht krijgt in je huidige financiële situatie en (financiële) beslissingen kunt nemen omdat je ook kunt zien wat de effecten daarvan op de langere termijn zijn. Maar belangrijker nog, er wellicht zaken naar voren komen die je zonder dat inzicht nooit zou hebben gezien. Een voorbeeld?
Rob en Sylvia vragen aan mij of ik voor hen wil doorrekenen wat het betekent als ze eerder met pensioen gaan. Ze hebben inmiddels flink afgelost op de hypotheek, er komen hier en daar lijfrentes en pensioenpotjes vrij. Daarnaast hebben ze behoorlijk wat spaargeld. Ze vragen zich af of ze met hun spaargeld toch maar niet in aandelen moeten gaan beleggen? De huidige lage spaarrente en de onvriendelijke belastingheffing op hun rendement dwingt hen meer risico’s te nemen dan dat hun lief is, want eigenlijk zijn ze geen beleggers.

Mijn rekensom leert hen dat ze bij de huidige lage rente en inflatie hun inkomensdoelstelling en overige wensen kunnen realiseren. Ze zijn opgelucht dat ze niet hoeven te beleggen. Zonder plan zouden mensen als Rob en Sylvia (met dank aan de overheid!) nodeloos risico’s zijn aangegaan die ze anders niet aan zouden hoeven gaan!
Maar mijn financieel plan leert hen ook dat hun kinderen bij overlijden van een van hen ruim €50.000 aan erfbelasting zullen betalen. Erfbelasting die ze kunnen voorkomen door een goed testament te regelen al dan niet in combinatie met een schenkingsplan. Daarbij is het zeer relevant dat zij de juiste tools in hun testament opnemen zodat ze nog kunnen schakelen of zij belasting bij het eerste of het tweede overlijden willen besparen. Deze tools kunnen overigens ook liggen op het gebied van regie. Op mijn advies maken ze een afspraak. Overigens niet met de Hema, maar met een notaris die zich in de familieverhoudingen verdiept.

Daarbij wil ik benadrukken dat een financieel plan niet altijd duur hoeft te zijn. Het prijskaartje van een advies of financieel plan hangt er niet vanaf hoe vermogend je al dan niet bent, maar het aantal uren vertaalt zich naar de complexiteit van de vraag. Als de klant een simpele vraag stelt, hoeft een advies ook niet veel tijd te kosten.
Nu zit er altijd kaf onder het koren en zullen er altijd adviseurs zijn die een advies onnodig ingewikkeld maken. Maar geldt andersom niet ook? Ervaringsdeskundigen die er een te simpele voorstelling van maken, terwijl de complexiteit van de klant om een gedegen advies vraagt.