Bewust beleggen - vermijd deze 8 valkuilen

Hubrien Meijaard - 21-12-2020

Ok, het is duidelijk: ook jij gaat beleggen….

Je hebt de afgelopen jaren gezien en gemerkt dat de rente historisch laag is geworden. Je ziet en hoort dat beleggingen de afgelopen jaren het best goed hebben gedaan. Je leest dat de AOW-leeftijd steeds hoger wordt; dus als je niets regelt – wat de meerderheid van de mensen doet – schuift jouw pensioendatum ook op. Je pensioenregeling verandert ook: en in deze tijd betekent verandering altijd verslechtering. Je bent ondernemer (geworden) en dan mag/moet je dus zelf geld opzij zetten voor later. Je hebt misschien nog een behoorlijke hypotheekschuld die niet afgelost wordt. En last but not least: wil je je kids niet met een grote studieschuld aan hun carrière laten beginnen, zal er toch echt een serieuze zak geld moeten staan straks…..

Je hebt veel gelezen (heel veel: o.a. al mijn beleggingsblogs…!) en er over gepraat met anderen. Video’s bekeken, podcasts geluisterd. Kortom het is je duidelijk en je hebt besloten: ook ik ga beleggen. Maar euh…hoe dan? Even googelen op beleggen wellicht? Oeps, dat zijn wel heel veel gesponsorde links… en de rest van de websites zien er vaak best betrouwbaar uit; maar ja, het blijven natuurlijk wel financiële clubs, dus of ze echt betrouwbaar zijn…?!

Toch weer keuzes, twijfels, stress… Dan toch nog maar een jaartje sparen dan, kijken of de rente volgend jaar wel hoger is? Dat zou kunnen. Maar de rente kan net zo goed nog lager worden. Of gelijk blijven. Het is toekomst, dus heel eenvoudig: er is niemand die het zeker weet.

Zeg ik dan dat je “dus” maar moet gaan beleggen? Nee, zeker niet! Want dan zou ik zelf vol in één van de valkuilen stappen die er zijn op het beleggingspad… En volgens mij is mijn rol als planner en vermogensadviseur nu juist om je daarvoor te behoeden…!

Wat moet je dan wel doen? Simpel: Als je gekozen hebt om te gaan beleggen, dan is de beste methode: bewust beleggen. Wat bedoel ik daarmee? Bewust beleggen betekent eigenlijk niet meer of minder dat je je aan een aantal (oude en niet-veranderende!) spelregels houdt die er zijn in deze wereld.

Je kunt het trouwens spelregels noemen, je kunt het andersom ook valkuilen noemen. En dat woord gebruik ik hierna. Waarom? De term “valkuilen” is meer emotioneel en dus activeert die je reptielenbrein: dat betekent dat je alerter wordt en in actie komt. En dat moeten we hebben: je had namelijk al besloten om te gaan beleggen; laten we het dan ook nu gaan doen… maar wel goed, bewust dus! Investeringen moeten bewust en rationeel zijn, rekening houdend met alle risico’s.

De valkuilen hebben trouwens eigenlijk allemaal te maken met emoties. En die emoties heb je bij serieus beleggen echt uit te schakelen: de spelregels zijn namelijk rationeel… veel succes met het ontwijken van de 8 valkuilen!

DE 8 VALKUILEN VAN DE ONBEWUSTE BELEGGER

Valkuil nr. 1:

Je beleggingen niet afstemmen met je financiële plan: In jouw persoonlijke financiële plan staan jouw persoonlijke doelen opgenomen. Niet die van de buurman, niet die van mij, niet die van de beleggersgoeroe’s op radio en internet. Dat gaat namelijk over anderen en over speculeren, gokken. Mag ook, maar is leuker in een casino en doe je met geld wat je mag verliezen.

Hoeveel je gaat beleggen en voor hoe lang is dus maatwerk: jouw persoonlijke beleggingsmaatpak – en dat pak past maar 1 persoon: jou!

Valkuil nr. 2:

Beleggingen kopen als de koersen stijgen en “dus” iedereen dat doet – en natuurlijk verkopen als de koersen dalen en ook “dus” als iedereen dat dan doet… Die “iedereen”: dat zijn de meeste beleggers – niet alleen particulieren, maar ook professionals. De beleggers die op basis van emoties hun aan- en verkoopbeleid bepalen.

Valkuil nr.3:

Beleggingen kopen die niet passen in het risicoprofiel van jouw beleggingsdoel. Iedereen heeft een risicoprofiel gebaseerd op natuurlijk gedrag (val je altijd op terug in stresssituaties). En een profiel wat gekoppeld is aan je specifieke doel (pensioen, hypotheek aflossen, e.d.) Daarin passen soms meer, en soms minder aandelen. De juiste verdeling hebben (en houden: zie valkuil nr. 4!) zorgt voor een heel groot deel voor het succesvol behalen van je beleggingsdoelen.

Valkuil nr. 4:

Niet regelmatig je beleggingen weer kloppend maken met je risicoprofiel. Doordat het rendement op je verschillende soorten beleggingen altijd varieert, is het belangrijk om structureel en periodiek (bijv. jaarlijks) je portefeuille te “herbalanceren”. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit in een portefeuille leidt tot minder beweeglijkheid (en dus minder risico) en tot wel een procent meer rendement per jaar kan opleveren!

Valkuil nr. 5:

Zelf bedenken wat het juiste moment is om te kopen of te verkopen. We noemen dit “timing”. Klinkt logisch, is het niet: jij – en ook niet professionals – bent niet in staat om de markt te verslaan. Keer op keer bewezen. Dus kopen, verkopen of wijzigen als je plan dat aangeeft, en niet anders!

Valkuil nr. 6:

Je beleggingen niet voldoende spreiden. Veel mensen blijven bij de keuze van hun fondsen graag dicht bij huis: bijv. Nederlandse bedrijven: die kennen we tenminste… Toch is dit heel gevaarlijk: het levert veel meer risico op dan nodig en geen enkele garantie op een goed of beter rendement. Spreid je beleggingen wereldwijd!

Valkuil nr. 7:

Je portefeuille vullen met fondsen die actief beheerd worden, om zodoende het beter de doen dan de markt. Een giga-valkuil, waarin de financiële wereld je nog steeds heel graag in laat vallen… al echt heel lang is uit onderzoek bekend dat een fondsbeheerder op lange termijn bijna nooit de markt kan verslaan… en als het zo is, komt dit meestal door maar 1 factor: geluk…..

Dus: actief beleggen betekent bijna altijd meer kosten betalen – een procent per jaar is heel gewoon – omdat er duurbetaalde fondsmanagers voor jou (bijna altijd tevergeefs dus!) zoeken naar en handelen in fondsen die het beter zouden kunnen doen dan de markt… Stop daar maar mee. Alleen bewust heel afwijkende (en dus vaak risicovollere) actieve strategieën doen het beter dan passieve indexbeleggingen. En duurzame beleggingen uiteraard (lees maar eens wat blogs daarover die ik eerder geschreven heb…).

Valkuil nr. 8:

Niet genoeg geduld en discipline hebben. Beleggen is altijd gericht op lange termijn. Dat betekent dat je het beste gewoon zo min mogelijk financieel nieuws kunt volgen… het is bijna altijd korte termijn-gericht, vaak negatief (want dat heeft meer nieuwswaarde) en dient ook meestal om de krant of zendtijd te vullen… Laat de markt – en daarmee jouw bewuste beleggingsbeleid! gewoon zijn/haar werk doen: in het verleden is altijd gebleken dat genoeg geduld hebben en zo min mogelijk kopen en verkopen altijd het beste resultaat oplevert. Met de minste kosten!

Nou… hebben we er nog een beetje zin in…?!

Lees de valkuilen hierboven nog maar eens goed zou ik zeggen: ze gaan namelijk gewoon allemaal over emotie versus ratio. En we denken wel dat we zelfstandig en rationeel handelen, maar dat is dus niet zo… Gevoelens over geld, wat geld moet doen voor jou en je gezin, en de angsten die de meeste mensen hierbij hebben, blijken vaak doorslaggevend voor keuzes bij beleggen.

In de praktijk betekent dat ook dat je bij “het beleggen” eigenlijk meestal wel – ja, daar zijn we weer: wij van WC-eend… – support nodig hebt van een vermogensadviseur of planner. Sterker nog: uit onderzoek is gebleken dat een goede adviseur tot wel 3% per jaar aan extra rendement op jouw vermogen kan bijdragen! Niet door het laten zien van een mooie spreadsheet. Wel door jou vooral te begeleiden bij je gevoelens over geld en daardoor je consequent en gedisciplineerd te helpen de valkuilen, jouw “behavior gap” te ontwijken!

Korte PS: 3% meer of minder rendement… zegt je dat eigenlijk wel wat? Het is natuurlijk maar een abstract cijfer. Zullen we – als “toetje”, dit blog is toch weer lekker lang geworden… – dat even concreet maken?

Stel: je belegt iedere maand € 100,- op een beleggersrekening. En je belegt dat 100% in aandelen. En dat doe je 20 jaar lang.

Als je dan een netto rendement van bijv. 4% zou maken, levert je dat ruim € 36.000,- op. Niet slecht, toch? Nou… laten we daar die “behavior gap” van 3% eens bij optellen, kijken wat 20 jaar rente-op-rente dan doet: dat levert € 52.000,- op.

Bij een eenmalige storting (laten we zeggen € 20.000,-) gaat het nog harder: 4% levert na 20 jaar ruim € 44.000,- op. En 7% dan? Bijna € 81.000,-…!

Al een beetje hebberig geworden…? Aha: emotie….! Nou, nog een leuke toegift dan, een video (uit het donkere beleggingsjaar 2008 alweer!) wat deze emotie – hebzucht met ons doet…! Neem een kop koffie of thee, klik op het plaatje en kijk naar deze video.

Conclusie: OK, het is duidelijk: je gaat dus beleggen: bewust beleggen…. ik wens je een mooie en succesvolle beleggingsreis!