Aflossingsvrije hypotheek: geen paniek maar vraag wel advies

Jacques A. de Bot - 9-9-2017

In de media treft u veel berichten aan over de zorgen die De Nederlandsche Bank DNB en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben over het aantal aflossingsvrije hypotheken. De zorgen zijn terecht maar verdienen tegelijkertijd toch ook enige nuancering. Graag informeren wij u meer uitgebreid over dit onderwerp.

Verkeerde term
De benaming ´aflossingsvrije hypotheek´ is ongelukkig gekozen, want de geldlening moet op enig moment wel degelijk worden afgelost. In Engeland heeft men een wat betere benaming: `Interest only´. Het gaat om geldleningen voor de financiering van een woning waarbij gedurende de looptijd van de hypotheek alleen rente wordt betaald over de lening en niet tussentijds wordt afgelost. De aflossing vindt in één keer plaats op het einde van de lening periode.

Nog ruim een miljoen aflossingsvrije hypotheken
In het recente verleden werden veel aflossingsvrije hypotheken afgesloten. Op dit moment zijn de mogelijkheden veel beperkter. Koopt u voor het eerst een woning dan mag u, bij een aflossingsvrije hypotheek, de rente die u over de lening betaalt niet meer van uw belastbaar inkomen aftrekken. Ook banken zijn zeer terughoudend in het verstrekken van aflossingsvrije hypotheken. Vanuit het verleden zijn er nog ruim een miljoen aflossingsvrije hypotheken in omloop. Deze geven DNB en AFM aanleiding tot zorg.

Waarom die zorgen?
De zorgen van de DNB en AFM zijn gebaseerd op een aantal gedachtes:
1. Veel huizenbezitters beseffen onvoldoende dat er een moment komt dat zij de hele lening moeten aflossen. Bij beslissingen die ze nu nemen houden ze onvoldoende rekening met deze toekomstige verplichting.
2. De aftrek van de hypotheekrente vindt plaats over maximaal 30 jaar. In 2031 zal de eerste grote groep huizenbezitters de renteaftrek verliezen. Dit betekent voor hen dat de woonlasten fors omhoog gaan.
3. Wanneer de looptijd van het hypotheekcontract eindigt en de huiseigenaar geen geld heeft om de lening in een keer af te lossen dan moet de woning verkocht worden om met de opbrengst de hypotheekschuld af te lossen. Of er moet opnieuw een hypotheek worden afgesloten. Dat laatste kan echter moeilijk zijn, indien er onvoldoende inkomen is om de hypotheekrente en aflossing te betalen. Banken zijn kritisch in de mate waarin zij ouderen nog een hypotheek willen verstrekken.

Nuanceringen zijn te maken
Bij het aantal van 1 miljoen aflossingsvrije hypotheken past wel enige nuancering. Het aantal van 1 miljoen klopt. Maar wat niet in dit aantal is meegenomen, is het aantal huiseigenaren dat keurig via bijvoorbeeld levensverzekeringen, beleggingen of spaarrekeningen spaart om bij het einde van de hypotheeklening deze te kunnen aflossen.

Ook is de hypotheekschuld in relatie tot de waarde van de woning niet meegenomen. Een aflossingsvrije hypotheek van bijvoorbeeld 40 % van de actuele waarde van de woning zal in de praktijk weinig problemen geven, tenzij er helemaal geen inkomen is.

Keep calm en get advice
Heeft u een aflossingsvrije hypotheek? Ons advies is om een afspraak te maken met een Erkend Hypothecair Planner. Laat hem of haar u goed adviseren. Belangrijke vragen daarbij zijn onder meer:

1. Wat is de actuele hypotheekschuld?
2. Zijn er door u in het verleden voorzieningen getroffen om vermogen op te bouwen om de hypotheekschuld af te lossen? Zo ja loopt deze vermogensopbouw zoals gepland?
3. Heeft u het recht om na het einde van de contractperiode de hypotheek voort te zetten of kan de bank echt volledige aflossing eisen?
4. Wat zijn uw perspectieven om te zijner tijd een nieuwe hypotheek te kunnen afsluiten?
5. Wat is naar verwachting op dat moment het inkomen dat u vrij kunt besteden als u niet langer de rente over uw hypotheek van uw belastbaar inkomen mag aftrekken en u mogelijk gedwongen wordt om toch een deel van de hypotheekschuld geleidelijk af te lossen?

Indien u daartoe de financiële mogelijkheden heeft, dan lijkt versneld aflossen van uw hypotheek een voor de hand liggende oplossing. Maar dat is zeker niet in alle situaties de meest verstandige keuze. Er zijn in de praktijk allerlei situaties denkbaar waarbij u, door andere keuzen te maken dan aflossing van uw hypotheekschuld, een hoger rendement wordt behaald waardoor meer kapitaal wordt opgebouwd waaruit de aflossing van de hypotheekschuld kan plaatsvinden. Een gesprek met uw Erkend Hypothecair Planner helpt u inzicht te krijgen wat u het beste kunt doen indien u een aflossingsvrije hypotheek bezit.