Aflossingsvrij is niet hetzelfde als vrij van aflossing

Mark Tijsen - 19-3-2018

Een looptijd van dertig jaar, dat lijkt lang, maar de tijd gaat sneller dan je denkt en voor je het weet is het zover. De hypotheek ‘loopt af’. Bij aflossingsvrije hypotheken heb je nog steeds een forse schuld staan tot soms wel de volledige waarde van je huis! Hoe ga je dat betalen? Veel mensen zitten op dat moment ook nog minder dan 10 jaar van hun pensioen af. Dan is het lastig om een nieuwe hypotheek te krijgen en moet je misschien je huis verkopen. Zaak dus om nú al actie te ondernemen.

De grootste misvatting bij aflossingsvrije hypotheken: "Een aflossingsvrije hypotheek hoef je niet af te lossen” In de wereld van hypotheken lopen er nog steeds hypotheekvarianten uit het verleden die tegenwoordig niet meer (mogen) worden afgesloten. Een daarvan is de (geheel) aflossingsvrije hypotheek. Destijds, vanaf ca 1985 tot in 2012, kozen veel mensen voor deze vorm of een variant daarop met een gedeelte aflossingsvrij. Het grote voordeel was natuurlijk dat de maandlasten laag waren, je betaalde immers alleen de rente en je hoeft niets af te lossen! Inderdaad, niet op dat moment, maar als dertig jaar later de looptijd van de hypotheek afloopt …

HYPOTHEEKSCHULD BLIJFT STAAN!

Wat veel mensen zich niet goed realiseerden, was dat aflossingsvrij niet betekent dat er geen schuld meer staat bij de hypotheekverstrekker, soms dus tot wel de gehele waarde van de woning bij een geheel aflossingsvrije hypotheek. Aan het eind van de looptijd moet de gehele schuld dus wel in één keer afgelost worden! Er zijn niet veel mensen die zo’n bedrag in een keer kunnen betalen, dus dan zijn er twee opties; het verlengen van de hypotheek, of je huis verkopen om de schuld te kunnen betalen. Als je toch al van plan was om te verhuizen dan is dat laatste geen groot probleem. Maar ben je dat niet van plan, dan staat je een (gedwongen) verkoop te wachten.

KRIJG JE NOG WEL EEN NIEUWE HYPOTHEEK?

Er zijn diverse factoren van invloed op de mogelijkheid of je wel of niet een nieuwe lening kunt krijgen. De hypotheekverstrekker zal ook nu weer kijken naar inkomen en de waarde van de woning. Ook je leeftijd en inkomen na pensioen gaan meetellen als je minder dan 10 jaar van je AOW-leeftijd af zit. Daarnaast moet je rekening houden met hogere maandlasten, aangezien banken geen hypotheek zonder aflossing meer afsluiten. Ook is het tegen die tijd (rond 2031) niet meer mogelijk om de rente als aftrekpost op te kunnen voeren bij de belastingaangifte. Al met al komen er extra lasten bij en die moet je wel kunnen dragen, ook als je met pensioen gaat.

Is er sprake van een royale overwaarde van je woning, en heb je een prima pensioen opgebouwd, dan kan het heel goed zijn dat er niets aan de hand is. Wees er wel zeker van dat dit ook het geval is. Het zou vervelend zijn als je straks te horen krijgt dat verlengen niet mogelijk is en je gedwongen moet overgaan tot verkoop.

RELEVANTE VRAGEN DIE JE JEZELF NU AL KUNT STELLEN

Het is dus niet gezegd dat iedereen met een (deels) aflossingsvrije hypotheek in de problemen gaat komen. Neemt niet weg om je eigen situatie even goed onder de loep te nemen en na te gaan of je risico loopt. Daarbij kun je onderstaande vragen als leidraad nemen.

• Voor de hand liggend: Heb ik een aflossingsvrije hypotheek (geheel danwel gedeeltelijk)?
  
• Zo ja, heb ik daar een afloscomponent bij zitten zoals een spaarhypotheek of heb ik een ander vermogen opgebouwd waarmee ik de (rest)schuld kan betalen?
  
• Heeft mijn huis een ruime overwaarde, (is de (rest)schuld ruim lager dan de verkoopwaarde) of staat deze mogelijk nog ‘onder water’?
  
• Wat gebeurt er met mijn inkomen als ik straks met pensioen ga? Heb ik voldoende buffer om te kunnen leven als de kosten inderdaad gaan stijgen?
  

• De vanzelfsprekende jaarlijkse stijging van de woningwaarde heeft sinds 2008 een flinke deuk opgelopen. Ondanks dat we de prijzen in het algemeen weer zien stijgen, hebben we ook gezien dat de huizenprijzen toch fors in elkaar kunnen klappen. Dus de zekerheid van een gestage prijsstijging is er niet meer.
  
• Beoogde pensioenen kunnen ineens tegenvallen door versoberde regelingen, werkloosheid of wisselingen van baan waardoor de pensioenopbouw is achtergebleven.
  
• Wordt een hypotheek afgesloten binnen 10 jaar voor je AOW-leeftijd, dan moet een bank rekenen met je pensioeninkomen dat waarschijnlijk lager is dan je gewend bent. Zorg ervoor dat je hier duidelijkheid over hebt voordat je 56 jaar bent.
  
• Echtscheiding en de daaruit volgende opsplitsing van pensioen kan ook een rol spelen.
  
• Ook het feit dat voor veel hypotheken de renteaftrek in 2031 gaat vervallen kan een goede reden zijn om eens stil te staan bij je hypotheek en een start te maken met aflossen of wellicht eerder over te sluiten.